Ehliyetsiz kişiler tarafından yapılan tedaviler hastaya fayda yerine zarar getirir. Ekrem Çiçek “Kekemelik gibi bir bozukluğun tedavisi konuşma terapisti yerine çevredekilerin veya uzman olmayan kişilerin yönlendirmesiyle yapılırsa, bozukluk, iyileşeceğine daha kötüye gider ve gittikçe çözümsüz hale gelebilir” dedi.
İLK KEZ FİZİKON'DA
Fizikon Tıp Merkezi Dil ve Konuşma Terapisti Ekrem Çiçek, dil ve konuşma tedavisinin Konya'da ilk ve tek Fizikon Tıp Merkezinde uygulandığını söyledi.
Konuşma bozukluğu nedir, nasıl tedavi edilir?
Dil, konuşma, ses ve yutmayla ilgili bozukluk veya yetersizliklerin düzeltilmesi sürecine dil ve konuşma tedavisi denir. Bu süreç, en az dört yıllık lisans eğitimi almış dil ve konuşma terapisti tarafından yürütülür. Dil ve konuşma terapisti rehabilitasyon ekibinin önemli bir üyesidir.
Dil ve konuşma terapisti çocukluk ve erişkin çağı dil bozuklukları, konuşma sesi bozuklukları, motor konuşma bozuklukları, afazi, kekemelik, ameliyat sonu konuşma bozuklukları, dudak ve damak yarığına bağlı konuşma bozukları ve yutma bozuklarını tedavi eder.
Konuşma bozukluklarını oluşması
Konuşmanın oluşmaması veya gecikmesiyle dil bozuklukları ortaya çıkar. İlk 3 yaş ve takip eden dönem çok kritiktir. Aileler bu yaşlarda çocuklarında bir farklılık hissettiği an hemen bir dil ve konuşma terapistine başvurmalıdır. Dil ve konuşma bozuklukları ne kadar erken fark edilir ve çabuk müdahale edilirse verim o kadar yüksek olur.
Dil vekonuşma bozuklukları sadece çocukluk çağında değil değişik nedenlerle yetişkinlerde de görülebilir.
Çocukluk çağı dil bozukluklarında hiçbir neden bulanmayabildiği gibi işitme kaybı, zeka geriliği, otizm,serebral palsi (CP), Down sendromu gibi sebeplerle de ortaya çıkabilir.
Tedavi için acele edilmeli
Çocuğun geç konuşması özgül dil bozukluğunun habercisi olabilir. ‘Babası geç konuşmuştu düzelir’, ‘Dayısı da geç konuşmuştu düzelir’ gibi düşüncelerle dil ve konuşma gecikmesi ihmal edilmemelidir.
Dil bozukluklarında erken tanı ve erken müdahale önemli olup dil ve konuşma terapistinden profesyonel destek almak gereklidir. Çünkü dil ve konuşma terapisti sorunun nedenini saptayarak, değerlendirme ve testlerle uygun terapi programı geliştirip uygulayarak hedefe ulaşmaya çalışır.
Afazi ve tedavisi
Beyni besleyen damarlardaki tıkanma veya kanama sonucu beyindeki dil alanlarında oluşan hasara bağlı olarak kişide dil kaybı yani afazi ortaya çıkar. İlk aylarda kendiliğinden bir iyileşme olur. Ancak bunu takip eden dönem çok kritiktir; eğer kişi bu dönemi iyi değerlendirip hemen tedaviye başlarsa daha verimli bir iyileşme elde edilir.
Bu süreçte dil ve konuşma terapisti tarafından nöroplastisite etkin olarak kullanılır. Terapi sürecinde dil ve konuşma terapistleri kişinin hastalanmadan önceki yaşantısına ilişkin bilgiler ile çağrışım oluşturup beyini uyararak kaybolan dil yetisini yeniden oluşturmaya çalışır.
Çocuğun konuşmasındaki bozukluklara dikkat
Çocuk bir sesi çıkaramıyorsa, normalden farklı söylüyorsa (peltek veya genizden) veya bir sesin yerine başka bir ses getiriyorsa(arıyerine ayı gibi) bu bir artikülasyon bozukluğudur.
Çocuk, konuşma seslerinin sıralanması ve birleştirilmesi sırasında yer değiştirme, düşürme ve yerine kullanma gibi hatalar yapıyor olabilir. Örneğin, çocuk “kitap” yerine “kipat”, “telefon” yerine “te:fon”,“lamba” yerine “yamba” der. Burada dikkat edilmesi gereken nokta, çocuğunkelimedeki bütün harfleri söylediği haldeharfleri sözcük içine yerleştirememesidir.
Artikülasyon ve fonolojik bozukluklarda dil ve konuşma terapistinden profesyonel destek almak gereklidir. Çünkü terapist değerlendirme ve testlerle sorunu saptayıpuygun terapi programı düzenleyerek kısa sürede hedefe ulaşmaya çalışır.
Kekemelik
Kekemelik, doğal akıcılığıve hızı bozulmuş konuşma şeklidir.
Kekemelik davranışları çoğunluklabloklar, ses ve hece tekrarları ile ortaya çıkar. Bloklar (konuşmacı bir süre durduktan sonra aniden sesin patlamalı çıkması), ses tekrarları (k-k-k-k-k-k-kapı), hece tekrarı (be-be-be-benim) şeklindedir.
Öncelikle bilinmelidir ki, kekemelik bir hastalık olmadığı gibi, bir iki haftada sona erdirilecek bir bozukluk da değildir. Kekemelik, sadece dil ve konuşma terapistlerinin uyguladığı düzenli ve planlı bir terapi ile kontrol altına alınabilir.
Kaynak:
Gelişmelerden zamanında haberdar olmak istiyor musunuz? Google News’te KONHABER'e abone olun.
